سرفه ، عمل اختیاری یا غیر اختیاری پاکسازی گلو و مسیر تنفسی از ذرات خارجی، میکروب‌ها، عوامل تحریک کننده، مایعات و موکوس است. با اینکه گاهی اوقات سرفه یکی از نشانه‌های بیماری جدی و زمینه‌ای باشد اما اکثر اوقات بدون نیاز به دارو بهبود پیدا میکند. بد نیست بدانید که برخی از میکروب‌ها با ایجاد سرفه سعی در پخش شدن و انتقال به سایر افراد دارند. برخی سرفه‌ها نیز فقط در شب اتفاق می‌افتند. راه‌های مختلفی برای تشخیص علت سرفه وجود دارد.
سرفه چیست؟
سرفه یک واکنش طبیعی بدن به حذف مواد محرک در راه های هوایی فوقانی (گلو) و تحتانی ( ریه ها) می باشد. سرفه به بهبودی و حفاظت بدن کمک می کند.
انواع سرفه کدام اسـت؟
انواع مختلفی از سرفه وجود دارد.تعدادی از نام های انواع سرفه به مدت زمان سرفه اشاره می کنند در حالی که سایر انواع سرفه به احساس ناخوشی یا صدای سرفه و انواع دیگر آن حاتهای مختلف آن را توصیف می کند.
انواع سرفه که به مدت زمان سرفه اشاره می کنند چیست؟
سرفه حاد که دارای شروع ناگهانی میباشد و حداقل از نظر پزشکی 3-2 هفته طول می کشد.
سرفه تحت حاد یکی از انواع سرفه می باشد که در طول مدتی که عفونت دارید می باشد و حداقل بین 8-3 هفته طول می کشد.
سرفه مزمن به مدت بیشتر از 8 هفته طول می کشد.که گاها به عنوان سرفه مدام نیز نامیده میشود.
سرفه مقاوم سرفه ای می باشد که به درمان پاسخ نمیدهد.
انواع سرفه بر اساس ارتباط آنها با تولید ترشحات چیست؟
سرفه ترشح دار یا سرفه مرطوب : سرفه ای میباشد که دارای موکوس ( ترشح) یا بلغم است.
سرفه بدون ترشحات یا سرفه خشک: سرفه ای می باشد که فاقد موکوس یا بلغم می باشد.
انواع سرفه بر اساس تولید صداهای متمایز و مرتبط به حالتهای بیماریهای خاص:
سرفه سیاه سرفه ای : سرفه ناشی از آلودگی با عفونتی میباشد که صدایی شبیه ووپ دارد.
سرفه پارس سگ: سرفه ای که صدای آن شبیه واق واق سگ می باشد و میتواند نشانه بیماری خروسک باشد.
سرفه خس خس دار: این سرفه اغلب میتواند در هنگامیکه راه های خهوایی انسداد پیدا کرده اند ایجاد می شود.این نوع سرفه میتواند همراه با عفونت ها شبیه سرماخوردگی ، بیماریهای مزمن ریوی از قبیل آسم باشد.
انواع سرفه مرتبط به زمان سرفه کردن:
سرفه روزانه
سرفه شبانه
سرفه همراه با تهوع و استفراغ: اغلب در کودکان اتفاق می افتد که سرفه بسیار شدید است.
چه افرادی بیشتر دچار سرفه می شوند؟
هر فردی میتواند مبتلا به سرفه شود .بعضی از افراد استعداد بیشتری برای گرفتن سرفه دارند از جمله : افراد سیگاری، افراد دارای بیماریهای مزمن
، افراد دارای بیماریهای آلرژیک ، کودکان بخصوص آنهایی که در مراکز نگهداری یا مدارس هستند.
علل احتمالی سرفه چیست؟
بعضی از شایعترین علل سرفه عبارتند از :
سیگار/ قلیان
بوهای شدید
کپک قارچی
گردو غبار
گرده های گیاهان
مو و پشم حیوانات خانگی
ترشحات
بعضی از داروها
درمان ومراقبت سرفه چیست؟
برای کنترل یا رهایی از سرفه چه کنیم؟
درمان سرفه بستگی به علت ایجاد سرفه دارد. اگر سرفه ناشی از عفونت باشد باید تحت نظر پزشک اقدام به مصرف آنتی بیوتیک یا داروهای ضد ویروسی کنید.اما توجه به این نکته ضروری می باشد که بعضی از سرفه های ناشی از ویروس نیاز به داروهای ضد ویروسی ندارند. در این موارد باید تغییر رژیم غذایی یا استفاده از داروهای آنتی هیستامین مورد توجه قرار گیرد.
مصرف آب باید مورد توجه قرار گیرد و میتواند از تحریک و یا خشکی گلو جلوگیری کند. استفاده از بخور مرطوب یا دوش بخار میتواند به بهبود سرفه کمک کند.
ترک سیگاریا سایر مواد دخانی نیز راه دیگری برای بهبود سرفه می باشد. بعضی از مواد تحریک کننده دیگر از جمله عطرها و مواد ارایشی بالاخص بودار، شمع ، بعضی داروها و آلرژن ها می باشند که باید مورد ملاحظه قرار گیرند.
کدام داروهای بدون نسخه پزشک میتوانند برای درمان سرفه مورد استفاده قرار گیرند؟
شربت های ضد سرفه و داروهای ضد سرفه زیادی که بدون نسخه پزشک قابل تهیه می باشند وجود دارد. بطور کلی این داروها عملکرد بهتری نسبت به یک قاشق عسل ندارند. قطره های سرفه و آب نبات های مخصوص میتوانند باعث آرامش ناراحتی گلو شوند. همچنین استفاده از جوشانده های داغ شبیه چایی بخصوص اگر داخل آن عسل اضافه شود میتواند مورد استفاده قرار گیرد.
توجه داشته باشید در کودکان زیر 6 سال نباید بدون اجازه پزشک نسبت به درمان سرفه اقدام کنید.
چگونه میتوان از سرفه پیشگیری کرد؟
شما میتوانید از تعدادی انواع سرفه بوسیله اجتناب از علتهای ایجاد کننده آن پیشگیری کنید.
شما میتوانید از سرفه ها ی ناشی از عفونت ها به روش های زیر پیشگیری کنید:
انجام واکسیناسیون انفلوانزا/ کرونا / پنومونی
اجتناب و پرهیز از تماس با افراد بیمار
اجتناب از تماس دست ها با چشمان/ بینی/ دهان
شستن مکرر دستها با آب و صابون و یا استفاده از مواد ضد عفونی کننده دست
در هنگام داشتن سرفه چه موقع به دکتر مراجعه کنید؟
اگر دارای کودکی هستید که دارای بیماریهای مزمن میباشد حتما به دکتر مراجعه کنید.
بطور کلی در صورتی که سرفه دارید و خوب نمیشود و یا یکی از حالات زیر وجود دارد سریعا به دکتر مراجعه کنید:
خس خس سینه (سروصدا در هنگام نفس کشیدن: در هنگامی که نفس خود را بیرون میدهید)
تب بیشتر از 4,38 درجه یا طبی که بیشتر از یک یا دو روز طول کشیده است.
وجود لرز
وجود بلغم (خلط) بخصوص وقتی که خلط سبز یا زرد یا خونی می باشد.
در موارد زیر بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:
احساس رفتن به شوک
عدم تنفس خوب یا تنفس سخت
وجود خون فراوان در هنگام سرفه کردن
داشتن درد شدید در قفسه سینه
چگونه متوجه خطرناک بودن سرفه شویم:
اشتغال داشتن به کارهای حساس از جمله کار در معدن
استفاده از مواد دخانی / سیگار
طولانی شدن سرفه
تفاوت بین نفس کشیدن در حالت استراحت ودر محل کار
سرفه مانع از خواب آرام شود
وجود هرگونه ترشح زیاد در هنگام سرفه کردن از جمله ترشحات خونی
بدتر شدن سرفه با استفاده از داروها
احساس مزه بد در دهان
تنفس مشکل که بهبود نمی یابد
وجود درد بخصوص در صورت
از دست دادن وزن / کاهش وزن
آیا حاملگی باعث سرفه میشود؟
حاملگی معمولا باعث سرفه نمیشود.اما توجه به این نکته ضروری میباشد که میتوانید سرما بخورید و سرفه کنید و در عین حال باردار باشید.
در صورتی که ناخوشی یا بیماری شما بیش از حد معمول طولانی شد و یا بیش از حد انتظار شما بود و یا در خوردن / خوابیدن/ نفس کشیدن مشکل داشتید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
اگر به دنبال خوردن مواد غذایی و آب، سرفه ایجاد شد چه معنایی دارد؟
سرفه ایجاد شده به دنبال خوردن به معنای این است که ماده خورده شده در مسیر اشتباهی در گلو وارد شده است( ماده غذایی خورده شده بجای آنکه به مسیر معده وارد شود به مسیر ریه ها وارد شده است. مسیر هوایی فوقانی بگونه ای تنظیم شده است که از ورود ماده غذایی یا آب به سمت ریه ها در اکثر مواقع جلوگیری میکند. اگر ماده غذایی به مسیر اشتباه حرکت کند ممکن است باعث ایجاد سرفه گردد و معمولا خطرناک نیست.اما گاهی اوقات که ماده غذایی به مسیر اشتباهی حرکت کند میتواند وارد ریه ها گردد. اگر بطور مکرر و دائم در غذا خوردن و به دنبال آن سرفه کردن مشکل دارید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.